Tariikhdii Salaxdiin Al Ayuubi iyo dagaaladii uu la galay kurusaniskii saliibiiynta
Salahuddin al-Ayyubi, oo reer galbeedku u yaqaaniin Saladiin, waa shakhsi aad looga qadariyo Islaamka oo caan ku ahaa dib u qabsashada magaalada Quddus oo ay ka qabsadeen saliibiyiinta sannadkii 1187-kii.
Quddus waxa markii ugu horreysay qabsaday 638-kii khaliifkii labaad ee Muslimiinta, Cumar bin al-Khattab. Afartii qarni ee xigay, waxaa maamulayey Muslimiin ilaa ay magaalada barakeysan ka dhacday xilligii saliibiga Yurub 1099kii.
Salahuddin waxa uu ku dhashay magaalada Tikrit ee waqooyiga Ciraaq sanadkii 1137-kii.
Dhalinyaranimadiisii waxa uu bartay qur’aanka kariimka ah iyo cilmiga fiqiga oo uu weheliyo cilmiga xidigiska, xisaabaadka iyo sharciga, waxaanu qaatay tababar ciidan.
Ka dib waxa uu galay adeegii Imad ad-Din Zangi ibn Aq Sonqur, oo ahaa gudoomiyihii Turkiga ee awooda badnaa ee waqooyiga Suuriya, kaas oo ka dhigay taliyaha qalcaddii uu ku lahaa magaalada Baalbek ee bariga Lubnaan ee u dhow xuduudka Suuriya.
Khibrad ciidan
Salahuddin waxa uu ku biiray shaqaalihii adeerkii, oo ahaa taliye ciidan oo muhiim ah oo hoos yimaada hogaamiyaha iyo hogaamiyaha militariga Nuur al-Din, kaas oo ahaa wiilka iyo dhaxal-sugaha Sultan Imad ad-Din Zengi ee Mosul.
Sannadkii 1169-kii, Salaaxudiin, isagoo 31 jir ah, wuxuu noqday taliyaha ciidammada Suuriya ee Masar, iyo wasiirkii khilaafadii Faadimiinta ee halkaas.
Wuxuu meesha ka saaray khilaafadii Faadimiinta sannadkii 1171. Saddex sano ka dib, Salaaxudiin wuxuu ku dhawaaqay inuu yahay suldaanka Masar, wuxuuna aasaasay boqortooyadii Ayuubid ka dib geeridii Nuur Al-Diin sannadkii 1174-kii.
Muddo yar ka dib waxa uu u dhaqaaqay in uu xoog ku qabsado gacan ku haynta Suuriya kadibna waxa uu qabsaday Xalab 1183kii iyo Mosul 1186kii.
Dagaalkii Hattin
Ka dib markii la mideeyay Suuriya iyo Masar, Salaaxudiin waxa uu bilaabay in uu qaado olole ka dhan ah Saliibiyiinta, oo gacanta ku haya magaalada Qudus.
Magaalada Tiberias ee waqooyiga Israa’iil, waxa uu la kulmay ciidamadii saliibiyiinta ee la isku daray oo uu jebiyey July 4,1187.
Waxa uu qabsaday badi dawladihii Saliibiyiinta, oo ay ku jirto Boqortooyada Jerusalem, ka dib guushii uu ka gaadhay Battle of Hattin Oct. 2, 1187.
Salahuddin waxa uu heshiiski Ramla la saxeexday Richard I (Qalbigii Libaaxa) bishii Juun 1192 ka dib dagaalkii Carsuf ee Sebtembar 1191.
Waxa uu ku dhintay Dimishiq 1193dii iyo boqortooyadii Ayyubid waxa ay u gacan gashay Mamluk Sultanate 1250kii.[...]